Jakie wyróżniamy rodzaje gaśnic i jaka jest między nimi różnica? Czy każdą gaśnicą można gasić wszystkie rodzaje pożarów? Czym różnią się od siebie pożary? Wszystkie szczegółowe informacje znajdziesz w poniższym tekście, gdzie określamy rodzaje gaśnic i zagrożenia pożarowego, wynikającego z procesu spalania różnych substancji oraz przedmiotów. Skorzystaj z naszej wiedzy i już teraz dołącz do grona świadomych oraz bezpiecznych partnerów Fire-Staff.
Spis treści:
- Rodzaje gaśnic ze względu na ich przeznaczenie i zastosowanie
- Gaśnice typu X
- Gaśnice typu Z
- Rodzaje gaśnic – musisz wiedzieć, czym się gasi!
Rodzaje gaśnic ze względu na ich przeznaczenie i zastosowanie
Oficjalnie jest 5 klasyfikowanych rodzajów pożarów. Wyróżniamy jednak wiele typów gaśnic, które różnią się od siebie nie tylko środkiem gaśniczym, ale i konstrukcją. Dodatkowo ich charakterystyka pozwala na korzystanie z konkretnej gaśnicy w określonym przypadku zagrożenia.
Jakie zatem rodzaje gaśnic powinny być wybierane do zabezpieczenia obiektu? Podczas gaszenia źródła pożaru nie należy zwlekać z upewnieniem się, że dana gaśnica pozwala na bezpieczne i efektywne użycie. Przedstawiamy więc symbole wskazujące na rodzaje gaśnic i oznaczenia ich skuteczności gaśniczej.
Pierwszy i najważniejszy podział to rodzaje gaśnic ze względu na znajdujący się w nich środek gaśniczy. Przeznaczone są one do użycia z poniższymi rodzajami pożarów. 5 symboli pożarów na gaśnicach to:
- Symbol A – pożary ciał stałych jak np. papier, drewno (materiały ulegające zwęgleniu);
- Symbol B – grupa pożarów łatwopalnych cieczy jak benzyna, olej, farby, nafta czy tworzywa sztuczne (materiały topiące się pod wpływem temperatury);
- Symbol C – pożary gazów jak propan, metan czy gaz ziemny;
- Symbol D – pożary metali łatwopalnych;
- Symbol F – pożary tłuszczy i olei kuchennych.
Nie uwzględniono jednak gaśnic umożliwiających gaszenie urządzeń pod napięciem elektrycznym. Gaśnice do gaszenia sprzętu elektronicznego (takiego jak komputery itp.) są wyposażone w dyszę, która eliminuje efekt zamrażania gaszonego przedmiotu – eliminując tym samym zagrożenie uszkodzenia urządzeń w wyniku różnicy temperatur. Są to gaśnice CO2. Można czasem spotkać się z określeniem tego typu rodzaju gaśnic jako symbol E, lecz nie został on oficjalnie przyznany, a występuje wyłącznie w języku potocznym.
Chcesz skorzystać z profesjonalnego wsparcia przy wyborze odpowiedniej gaśnicy dla firmy, lokalu czy obiektu mieszkalnego (biorąc pod uwagę zarówno budynki jednorodzinne, jak i wielorodzinne)? Skontaktuj się z naszym zespołem Fire-Staff. Gwarantujemy profesjonalne wsparcia i kompleksowe doradztwo oraz stałą obsługę PPOŻ.
Gaśnice proszkowe
Gaśnice proszkowe są najpopularniejsze. Charakteryzują się one szerokim zakresem zastosowań o uniwersalnym wykorzystaniu. Z powodzeniem mogą być one stosowane w razie pożarów klasy A, B i C.
Najczęściej wybierana waga gaśnic proszkowych to 6kg. Dzieki średniej pojemności i stosunkowo niewielkiej wadze, z ich obsługą poradzi sobie dosłownie każdy, kto znajdzie w sytuacji zagrożenia życia i zdrowia. Spotkać je można w większości obiektów użyteczności publicznej i budynkach firmowych. W razie konieczności jest to rodzaj gaśnicy, który może być użyty do gaszenia urządzeń elektrycznych.
Środek gaśnicy w gaśnicach proszkowych wchodzi w reakcję z ogniem, blokując mu powtórne rozpalenie gaszonego przedmiotu. Niemniej jednak powoduje on też utratę widoczności i problemy z oddychaniem ze względu na obecność drobin proszek.
Gaśnice proszkowe to rodzaj określany jako uniwersalny. Wykazuje on satysfakcjonującą skuteczność przy gaszeniu 3 z 5 rodzajów pożarów.
Gaśnice CO2 na dwutlenek węgla
Gaśnice CO2 określane są również jako gaśnice śniegowe. Często wykorzystywane są one m.in. w pomieszczeniach i obiektach, w których znajduje się sprzęt elektroniczny. Są to m.in. biura, biurowce, administracyjne części obiektów firmowych, serwerownie, sklepy (szczególnie ze sprzętem RTV i AGD) czy nawet prywatne nieruchomości mieszkalne. Zaletą gaśnic CO2 jest to, że nie zostawiają one pozostałości – w przeciwieństwie do gaśnic proszkowych.
Gaśnice CO2 mogą być wykorzystywane też gaszenia pożarów klasy B. Oznacza to, że zakres ich zastosowań obejmuje też zagrożenia wynikające z zaprószenia ognia łatwopalnych cieczy – jak m.in. parafina i benzyna.
Zasadą ich działania jest odcięcie ognia od dopływu powietrza. Niektóre dostępne konstrukcje eliminują szok termiczny spowodowany dużą różnicą temperatur, co jest szczególnie ważne w przypadku sprzętu elektronicznego. Gaśnice śniegowe mogą pracować na wylocie w zakresie temperatur dochodzącym do -70°C.
Gaśnice wodne-mgłowe
Gaśnice wodne-mgłowe określane są w wielu przypadkach mianem gaśnic najlepszego rodzaju. Nie zostawiają one śladów, co eliminuje konieczność sprzątania w razie użycia.
Środkiem gaśniczym w przypadku tego rodzaju gaśnic jest woda demineralizowana – bez dodatków. Z ich pomocą można z powodzeniem gasić pożary klasy A, czyli materiały stałe – jak papier, drewno i tekstylia (w tym odzież, bez ryzyka obrażeń i zagrożenia zdrowia dla człowieka). Niektóre dostępne konstrukcje umożliwiają też walkę z pożarami klasy F – tłuszcze i oleje.
Zasada ich działania polega na wytworzeniu mgły wodnej, która składa się z niezwykle drobnych kropli tworzących barierę dla ognia. Im mniejsza kropla, tym szybciej kropla paruje – pochłaniając tym samym energię cieplną ognia.
Gaśnice pianowe i płynowe
Gaśnice pianowe i płynowe wykorzystują w procesie gaszenia wodę z dodatkiem substancji pomocniczych. Ich przeznaczeniem jest walka z pożarami klasy A, B i F. Oznacza to, że gaśnice pianowe i płynowe są bardziej wszechstronne niż gaśnice wodne. Można je stosować zarówno do ciał stałych, jak i cieczy – w tym farb, benzyny, a niektóre również do tłuszczy.
Wykorzystywana substancja szybko gasi płomienie, chłodząc przy tym palący się olej i tworząc roztwór podobny do mydła – uszczelniając powierzchnię i redukując ryzyko ponownego zapłonu. Zaletą tego rodzaju gaśnic jest ich skuteczność. Na uwagę zasługuje też łatwość w uprzątnięciu pomieszczenia, w którym gaśnica pianowa lub płynowa została użyta.
Gaśnice typu X
Gaśnice typu X to konstrukcja pod stałym ciśnieniem. Oznacza to, że w momencie użycia dźwigni, użytkownik może liczyć na jej pełną efektywność i wydajność. Skonstruowana jest ona ze zbiornika w kształcie walca, który uzupełniony jest (w przypadku gaśnicy proszkowej) proszkiem. Ciśnienie również jest od razu przystosowane do pełnego wyrzuty środka gaśniczego, bez podejmowania zbędnych czynności – jak ma to miejsce w przypadku gaśnic typu Z.
Rodzaj gaśnic typu X nie jest szczególnie skomplikowany pod względem budowy. W ich wnętrzu umieszczono rurkę, które zadaniem jest stałe pobieranie środka gaśnice od dołu – podobnie do wielu dezodorantów i rozpylaczy. W górnej części gaśnicy znajduje się głowica. Przymocowana jest ona z pomocą gwintu, umożliwiając montaż i demontaż – np. w celu uzupełnienia środka gaśniczego. Przy głowicy znajduje się dźwignia z zawleczką, która wymaga odbezpieczenia przed użyciem. Bez usunięcia zawleczki, niemożliwe jest wykorzystanie gaśnicy zgodnie z instrukcją.
Rodzaje gaśnic typu X wyposażone są też manometr. Jest on odpowiedzialny za wskazanie ciśnienia, które najczęściej waha się między 7 i 15 bar. Użytkownicy mają do dyspozycji też wskaźnik, który pokazuje przedział ciśnienia – poprawny w kolorze zielonym lub niewłaściwy w kolorze czerwonym, co obejmuje zarówno zbyt wysokie, jak i zbyt niskie wartości.
Gaśnice typu Z
Rodzaje gaśnic typu Z nie są pod stałym ciśnieniem. Wewnątrz znajduje się nabój CO2, który jest ładunkiem wyrzucającym proszek w razie potrzeby. Ciśnieniem jest zatem uwalniane dopiero w chwili użycia gaśnicy, gdy przebijak umieszczony w dźwigni dziurawi ładunek.
Uwaga! Po naciśnięciu dźwigni należy puścić ją na ok. 5-6 sekund. Dzięki temu CO2 wypełnił cały zbiornik. Po tym czasie należy ponownie użyć dźwigni, zwiększając szansę na pełne opróżnienie gaśnicy – szczególnie gdy korzystasz z gaśnicy proszkowej.
W przypadku użycia dźwigni i przytrzymania jej gaśnica nie wyrzuci całości proszku. Jest to spowodowane stopniowym uwolnieniem ciśnienia przez ładunek, który nie jest w stanie wypełnić całości zbiornika ciśnieniem. Istnieje więc ryzyko, że duża ilość środka gaśniczego zostanie w gaśnicy, redukując jej wydajność i efektywność.
Co ciekawe, rodzaje gaśnic typu Z nie mają zamontowanego manometru. Jest to spowodowane faktem, że ich zasada działania opiera się o wzrost ciśnienia z dodatkowego naboju CO2.
Rodzaje gaśnic – musisz wiedzieć, czym się gasi!
Używając nieodpowiedniej gaśnicy, możesz zwiększyć straty i ryzyko rozprzestrzeniania się pożaru. Jeśli rodzaje gaśnic i ich środek gaśniczy nie są dostosowane do typu pożaru, (np. gasząc tłuszcz gaśnicą CO2 czy proszkową) możemy rozsiać źródło pożaru – zwłaszcza jeśli jest on w formie płynnej lub gazowej.
Przykład: Gaśnice proszkowe mogą stanowić przyczynę szkód w pomieszczeniach, które zostaną zasypane proszkiem. Należy jednak pamiętać, że jeśli uchroni to pozostałą część obiektu przed pożarem, w dalszym ciągu jest to opłacalna szkoda. Pamiętaj, że zdrowie i życie ludzi jest najważniejsze – mienie jest dopiero na drugim miejscu.
Pamiętaj! Wszystkie najważniejsze informacje znajduje się na etykiecie korpusu. Są to m.in.: instrukcja użytkowania gaśnicy, nazwa środka gaśniczego i ciśnienie gaśnicy. Niemniej jednak mało kto ma czas na weryfikację danych w trakcie zagrożenia. Jeśli więc jesteś administratorem lub właścicielem obiektu, zdaj się na wiedzę ekspertów z Fire-Staff. Pomożemy Ci dobrać właściwy osprzęt dla danych pomieszczeń czy obiektów.
Wszystkie rodzaje gaśnic w Polsce muszą być dopuszczone do użytku. Zajmuje się tym CNBOP, czyli Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej. Gaśnice bez polskich atestów (m.in. kupione za granicą) nie mogą być zgodnie z prawem użyte.
Nie ryzykuj i zdaj się na zespół ekspertów Fire-Staff. Pomożemy Ci z całym procesem PPOŻ. w sposób kompleksowy.
